ΝΟΜΟΣ ΚΑΤΣΕΛΗ-ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ

Απαιτούμενα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση για την υπαγωγή στο Νόμο 3869/2010: α) αντίγραφο του Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας β) πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. γ) Ε1 των τελευταίων τριών (οικονομικών) ετών. δ) εκκαθαριστικά σημειώματα των τελευταίων τριών (οικονομικών) ετών. ε) πρόσφατο Ε9 στ) τυχόν καταστάσεις μισθοδοσίας ή εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συντάξεων ή βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ. ζ) τυχόν αντίγραφα αδειών κυκλοφορίας τροχοφόρων. η) βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών θ) αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων. ι) (τυχόν) καταγγελίες των δανειακών συμβάσεων ια) τίτλους ιδιοκτησίας των ακινήτων της περιουσίας του οφειλέτη ιβ) αντίγραφο ποινικού Μητρώου γενικής χρήσης (κατ’ άρθρο 575 ΚΠΔ) από το οποίο να προκύπτει η μη καταδίκη του αιτούντος για οικονομικό ή φορολογικό αδίκημα σε βαθμό κακουργήματος. ιγ) σε περίπτωση προηγούμενης άσκησης εμπορικής δραστηριότητας, βεβαίωση διακοπής εργασιών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (προκειμένου να διαπιστώνεται η έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας του αιτούντος). ιδ) υπεύθυνη δήλωση για πληρότητα και ορθότητα καταστάσεων περιουσίας και μεταβιβάσεων ιε) Φύλλο υπολογισμού αντικειμενικής αξίας της κύριας κατοικίας του οφειλέτη ιστ) λοιπά έγγραφα κατά την κρίση του οφειλέτη. Σε περίπτωση έγγαμου αιτούντος, τα παραπάνω έγγραφα προσκομίζονται και για τον/την σύζυγο. ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Ν. ΚΑΤΣΕΛΗ (Ν.3869/2010) ΜΕ ΤΟΝ Ν. 4336/2015 1) Διευρύνονται οι υπαγόμενες οφειλές: Περιλαμβάνονται εκτός από τις οφειλές σε τράπεζες, και όλες οι οφειλές προς το Δημόσιο, τις Δ.Ο.Υ., του Δήμους, τις Περιφέρειες και όλα τα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κλπ), εφόσον αυτές δεν έχουν προκύψει μέσα στο τελευταίο έτος από την κατάθεση της αίτησης του οφειλέτη, δεν δημιουργήθηκαν από αδίκημα που τελέστηκε από τον οφειλέτη, δεν συνίστανται σε διοικητικά πρόστιμα και χρηματικές ποινές, και τέλος, δεν αφορούν υποχρέωση διατροφής συζύγου ή ανήλικου τέκνου. Οι οφειλές προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς πρέπει να συντρέχουν με μία τουλάχιστον οφειλή προς τράπεζα ή ιδιώτη. Εξαιρούνται της ρύθμισης, οφειλές αιτία των οποίων είναι τυχόν αδίκημα οφειλόμενο σε δόλο, βαριά αμέλεια (αδικοπραξία). ή σε χρηματικές ποινές ή διοικητικά πρόστιμα. Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η ρύθμιση οφειλών που προέρχονται από μη απόδοση Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) καθώς η μη απόδοσή τους αποτελεί αδίκημα. Επίσης αποκλείονται περιπτώσεις δόλιας χρεωκοπίας.Σε περίπτωση προηγούμενης υπαγωγής των οφειλών προς το Δημόσιο σε άλλο ρυθμιστικό πλαίσιο, ο οφειλέτης επιλέγει εάν επιθυμεί να το διατηρήσει ή να υπαχθεί στις διατάξεις του ν. Κατσέλη, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η παράλληλη χρήση άλλου θεσμικού πλαισίου διευθέτησης οφειλών. Οφειλέτες που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις υπαγωγής αλλά κατά τη δημοσίευση του παρόντος δεν έχει επέλθει δικαστικός συμβιβασμός αυτών, δύνανται να επανυποβάλλουν αιτήσεις προκειμένου να συμπεριληφθούν και οφειλές τους προς το Δημόσιο, παραιτούμενοι από την προηγούμενη αίτηση. 2) Αυξάνονται τα κατά νόμο απαιτούμενα δικαιολογητικά: Διευρύνεται το σύνολο των απαιτούμενων από το νόμο εγγράφων που πρέπει να συνυποβάλλει ο οφειλέτης μαζί με την αίτησή του στο Ειρηνοδικείο για την έναρξη της διαδικασίας ρύθμισης των οφειλών του. Ενδεικτικά, προβλέπεται υποχρεωτικά η προσκόμιση αντιγράφου του ποινικού μητρώου του οφειλέτη και του/της συζύγου του, αντίγραφα των τίτλων ιδιοκτησίας τους, φύλλο υπολογισμού αξίας της κύριας κατοικίας του, αντίγραφα όλων των δανειακών συμβάσεων κ.α.. Επίσης, προβλέπεται αίτηση με νέο διευρυμένο περιεχόμενο στην οποία υποχρεωτικά περιλαμβάνεται και η περιουσία του/της συζύγου του αιτούντος. Τέλος, εφόσον ο αιτών διαθέτει ανήλικα τέκνα που έχουν στο όνομά τους ακίνητη περιουσία θα πρέπει να προσκομίσει το Ε9 και τους τίτλους ιδιοκτησίας των τέκνων του.   3) Ελέγχεται a priori ο φάκελος του οφειλέτη από τις γραμματείες των ειρηνοδικείων: Προβλέπεται τυπικός έλεγχος των απαιτούμενων εγγράφων από τη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου εντός δύο ημερών από την κατάθεση της αίτησης από τον οφειλέτη. Σε περίπτωση που ο φάκελος της αίτησης είναι πλήρης η Γραμματεία προσδιορίζει τις ημερομηνίες συζήτησης τόσο της κύριας αίτησης όσο και της προσωρινής διαταγής. Αν παρουσιάζει ελλείψεις σε έγγραφα η Γραμματεία καλεί τον αιτούντα να συμπληρώσει τις ελλείψεις αυτές εντός 15-30 ημερών. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του οφειλέτη προς τις υποδείξεις της Γραμματείας του Ειρηνοδικείου, και μετά την παρέλευση των 15-30 ημερών, η Γραμματεία θέτει την υπόθεση στο αρχείο. 4). Η δικάσιμος για τη συζήτηση της αίτησης του οφειλέτη προσδιορίζεται υποχρεωτικά μέσα σε έξι (6) μήνες από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. Η ημέρα επικύρωσης του προδικαστικού συμβιβασμού ή της έκδοσης προσωρινής διαταγής προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός δύο (2) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. 5) Προβλέπεται διαδικασία ταχείας διευθέτησης των μικροοφειλών για οφειλέτες που τα χρέη τους δεν ξεπερνούν συνολικά το ποσό των 20.000 Ευρώ, το εισόδημά τους είναι μηδενικό, δεν διαθέτουν ακίνητη περιουσία, και δεν έχουν καταθέσεις ή κινητά περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 1.000 Ευρώ. Στην περίπτωση αυτή ο οφειλέτης καταθέτει αίτηση ενώπιον του Ειρηνοδικείου για την πλήρη απαλλαγή του από τις οφειλές του. Εν συνεχεία, το Δικαστήριο του χορηγεί προσωρινή απαλλαγή από τα χρέη του για διάστημα 18 μηνών κατά τους οποίους ο οφειλέτης υποχρεούται να ενημερώνει το Δικαστήριο ανά τρίμηνο για κάθε μεταβολή της περιουσιακής ή εισοδηματικής του κατάστασης. Μετά την παρέλευση των 18 μηνών, και εφόσον δεν έχει μεταβληθεί η περιουσιακή και εισοδηματική κατάσταση του οφειλέτη, ο τελευταίος απαλλάσσεται οριστικά από τα χρέη του. 6) Καθιερώνεται το κριτήριο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης»: Με το νέο Νόμο εισάγεται το κριτήριο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» όπως αυτές διαμορφώνονται από την ΕΛΣΤΑΤ. Πιο συγκεκριμένα, το Δικαστήριο καθορίζει το ποσό που θα πρέπει να καταβάλλει κάθε μήνα ο οφειλέτης στους πιστωτές του αφού προηγουμένως αφαιρέσει από το μηνιαίο οικογενειακό του εισόδημα τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του ιδίου και της οικογένειάς του. 7) Επαναπροσδιορίζονται όλες οι παλαιές αιτήσεις σε συντομότερες δικασίμους Όσοι ήδη έχουν καταθέσει αίτηση για τη ρύθμιση των οφειλών τους με το Νόμο Κατσέλη και οι υποθέσεις τους έχουν προσδιοριστεί να εκδικαστούν μετά τις 19-08-2018 δύναναται με κλήση που θα καταθέσουν στα αρμόδια Ειρηνοδικεία μέχρι τις 19-12-2015 να προσδιορίσουν τη συζήτηση της υπόθεσής τους σε νέα συντομότερη δικάσιμο που θα λάβει χώρα υποχρεωτικά μέχρι τις 19-8-2018. 8) Επικαιροποιούνται οι παλιοί φάκελοι με νέα έγγραφα μέχρι 19/2/2016: Όλοι οι οφειλέτες που έχουν ήδη καταθέσει πριν τις 19-08-2015 αιτήσεις με το Νόμο Κατσέλη και περιμένουν να συζητηθεί η υπόθεσή τους υποχρεούνται μέχρι τις 19-02-2016 να ενημερώσουν του φακέλους που έχουν καταθέσει στα Δικαστήρια προσκομίζοντας όλα τα νέα απαιτούμενα έγγραφα. Τυχόν παράβαση της διάταξης και μη υποβολή επικαιροποιημένων στοιχείων, επιφέρει για τον οφειλέτη τις συνέπειες της μη ειλικρινούς δήλωσης και απώλεια προστασίας. 9) Καμία νέα υποχρέωση για αιτήσεις που δικάζονται οριστικά μέχρι 19/2/16. Όσοι οφειλέτες έχουν ήδη καταθέσει αίτηση για τη ρύθμιση των οφειλών τους με το Νόμο Κατσέλη και η υπόθεσή τους συζητείται μέχρι τις 19-02-2016 δεν υποχρεούνται να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία του φακέλλου τους, ούτε να προβούν μέχρι τότε σε κάποια άλλη ενέργεια παρά μόνο να δικάσουν την υπόθεσή τους στην καθορισμένη ημερομηνία. Σημειωτέον ότι η πρόβλεψη αυτή ισχύει για την οριστική δικάσιμο και όχι για την ημερομηνία συζήτησης της προσωρινής διαταγής. 10) Οι νέες προσωρινές διαταγές που θα χορηγούνται στους οφειλέτες δυνάμει του νέου Νόμου για τη μη μεταβολή της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους θα έχουν υποχρεωτική διάρκεια ισχύος μέχρι έξι μήνες από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. Συνεπώς, σε περιπτώσεις που η ημερομηνία συζήτησης της αίτησης του οφειλέτη υπερβαίνει τους ανωτέρω έξι μήνες, ο οφειλέτης δεν θα διαθέτει πλέον προστασία της περιουσίας του μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του και θα πρέπει να αιτηθεί τη χορήγηση νέας προσωρινής διαταγής. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι την έκδοση νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) ισχύει πλήρως η προστασία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο προσαυξημένο κατά 50%, π.χ. για τον άγαμο το όριο είναι 300.000 ευρώ. Με τη νέα Κ.Υ.Α. για την κύρια κατοικία αναμένονται να τεθούν νέα περιοριστικά κριτήρια για την προστασία της κύριας κατοικίας που θα σχετίζονται με το ύψος των οφειλών του αιτούντος, το μικτό ετήσιο οικογενειακό του εισόδημα και την αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας. 11) Η προστασία της κύριας κατοικίας εκτείνεται σε αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας ύψους ίσου με το αφορολόγητο ποσό αντικειμενικής αξίας της πρώτης κατοικίας, συν 50%. Στο μέλλον θα εκδοθεί κοινή υπουργική απόφαση που θα καθορίζει πρόσθετα κριτήρια, σχετικά με το εισόδημα του οφειλέτη και το ύψος του συνόλου των οφειλών.

Προσφάτως έλαβαν χώρα τροποποιήσεις στο Νόμο Κατσέλη (Ν. 3869/2010) με ισχύ όμως από 1-1-2016 (Ν.4346/2015,ΦΕΚ Α 152). Η ισχύ εφαρμογής των εν λόγω τροποποιήσεων του νόμου και επομένως και ο νόμος με τη νέα του μορφή αρχίζει από 1-1-2016 και επομένως δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς υποθέσεις, καθώς και αιτήσεις που έχουν κατατεθεί έως και 31-12-2015. Ειδικότερα: Στις 20/11/15 δημοσιεύτηκαν αλλαγές σχετικά με την προστασία Α’ Κατοικίας, οι οποίες θα ισχύσουν μόνο για τις νέες αιτήσεις που θα κατατεθούν μετά την 01/01/2016. Τα κύρια σημεία τους είναι τα εξής:

  • Η προστασία της κατοικίας μπορεί να ζητηθεί ως 31/12/2018. Δηλαδή, όσοι έχουν κατοικία και θέλουν να την κρατήσουν πρέπει να μπουν στο Νόμο ως 31/12/2018.
  • Γίνεται ρητή πλέον αναφορά ότι το ακίνητο πρέπει να χρησιμεύει ως πρώτη κατοικία.
  • Τα όρια της αντικειμενικής αξίας αλλάζουν – ήταν 300 χιλιάδες – και γίνονται:
    • 180 χιλιάδες για 1 άτομο
    • 220 χιλιάδες για 2 άτομα
    • 240 χιλιάδες για 3 άτομα
    • 260 χιλιάδες για 4 άτομα
    • 280 χιλιάδες από 5 άτομα και πάνω
  • Εισάγεται ως κριτήριο για την προστασία της κατοικίας το αν από την κατάσχεσή της ωφελούνται περισσότερο ή λιγότερο οι τράπεζες. Αναμένεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, μέσα σε 1 μήνα, σχετικούς δείκτες.
  • Σε πιο αδύναμες οικονομικά περιπτώσεις, δύναται ο οφειλέτης να ζητήσει από το Ελληνικό Δημόσιο να πληρώνει για τα 3 πρώτα έτη, μέρος της δόσης του. Τα βασικά κριτήρια είναι (α) το εισόδημά του οφειλέτη να μην είναι μεγαλύτερο των Ευλόγων Δαπανών Διαβίωσης και (β) η αντικειμενικής αξία της κατοικίας να είναι:
    • για 1 άτομο ως 120 χιλιάδες
    • για 2 άτομα ως 160 χιλιάδες
    • για 3 άτομα ως 180 χιλιάδες
    • για 4 άτομα ως 200 χιλιάδες
    • από 5 άτομα και πάνω 220 χιλιάδες
    • Αναμένεται ως 31/12/15 απόφαση του Υπουργείου Οικονομίας για το ύψος της εισφοράς του Δημοσίου και άλλες λεπτομέρειες.
  • Καταργείται ο δείκτης της αντικεμενικής αξίας (80%) για το κούρεμα του χρέους. Πλέον το αν γίνεται κούρεμα ή όχι θα εξαρτάται καθαρά από τα οικονομικά-εισοδηματικά κριτήρια του αιτούντος – τη δόση που θα αποφασίζεται και τα έτη αποπληρωμής.

Σύμφωνα με τα ανωτέρω μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2015 όσοι έχουν υποβάλει αιτήσεις και όσοι θα το πράξουν θα υπαχθούν με τις τρέχουσες διατάξεις. Όσοι, όμως, επιλέξουν από την 1η Ιανουαρίου του 2016 να αιτηθούν στα Ειρηνοδικεία διευθέτηση των χρεών τους, τότε θα υπαχθούν σε μία από τις δύο κατηγορίες οφειλετών που δημιουργούνται βάσει του Ν. 4346/2015. Οι δανειολήπτες και των δύο κατηγοριών θα πληρώνουν δόσεις με βάση την τιμή που θα προκύπτει αν το ακίνητό τους έβγαινε σε πλειστηριασμό, αλλά και τη μέγιστη δυνατότητα πληρωμής τους με την προϋπόθεση πάντα ότι θα καταθέτουν στην τράπεζα τα αιτούμενα έγγραφα δηλώνοντας έτσι «συνεργάσιμοι». Στην πρώτη κατηγορία οφειλετών υπάγονται δανειολήπτες με μεγαλύτερο εισόδημα και υψηλότερη αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας. Το εισόδημά τους θα πρέπει να ανέρχεται σε ποσό μέχρι 2.924 ευρώ μηνιαίως για μία τετραμελή οικογένεια και το ύψος της αντικειμενικής αξίας της κύριας κατοικίας δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 260.000 ευρώ. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι οικονομικά ευάλωτοι δανειολήπτες, οι οποίοι εφόσον πληρούν ορισμένα κριτήρια, θα δικαιούνται επιδότησης του Δημοσίου για ένα μέρος του μηνιαίου ποσού που θα επιδικάσει το δικαστήριο. Τα κριτήρια που πρέπει να πληροί αυτή η κατηγορία των δανειοληπτών είναι ύψος αντικειμενικής αξίας της κύριας κατοικίας έως 200.000 ευρώ, για τετραμελή οικογένεια και ύψος εισοδήματος ίσο η λιγότερο με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα αυτό είναι για έναν άγαμο μέχρι 682 ευρώ, για ζευγάρι μέχρι 1.160, για ζευγάρι με ένα παιδί έως 1.440, για ζευγάρι με δύο παιδιά έως 1.720 και για ζευγάρι με τρία παιδιά έως 2.000 ευρώ. Οι συγκεκριμένοι οφειλέτες, μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου, θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση στο Ελληνικό Δημόσιο για τη «μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής του σχεδίου διευθέτησης οφειλών». Ο οφειλέτης θα υποχρεούται να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και σε κάθε περίπτωση υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς. Η συνεισφορά του Δημοσίου δεν μπορεί να υπερβαίνει σε διάρκεια τα τρία έτη και καταβάλλεται στους πιστωτές, υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης παραμένει συνεπής στην καταβολή της ελάχιστης συνεισφοράςΟι νέες ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν προβλέπουν ότι από την 1η Ιανουαρίου του 2016 και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2018 οι οφειλέτες που θα μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του νόμου και τους έχει ζητηθεί η εκποίηση της περιουσίας τους, θα υποβάλουν πρόταση εκκαθάρισης και σχέδιο διευθέτησης οφειλών, ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση βεβαρημένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητο, εφόσον στο πρόσωπο του οφειλέτη πληρούνται σωρευτικά οι ανωτέρω προϋποθέσεις. Το νομοσχέδιο για τους οφειλέτες που πληρούν τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις ορίζει και τον τρόπο έκδοσης της απόφασης για τη ρύθμιση των οφειλών. Αυτός βασίζεται στην τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου. Για την ακρίβεια: «Το σχέδιο διευθέτησης οφειλών θα προβλέπει ότι ο οφειλέτης θα καταβάλλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι καταβάλλει ποσό τέτοιο ώστε οι πιστωτές του δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεση τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης». Η εκτίμηση του ποσού που αντιστοιχεί στην τιμή του ακινήτου», λέει το νομοσχέδιο, «αντιστοιχεί σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης και γίνεται από ειδικό εμπειρογνώμονα, ο οποίος επιλέγεται από το αρμόδιο δικαστήριο». Επίσης σύμφωνα με την υπ’ αρ. 8686 Κοινή Υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β’ 2208, 14/10/2015), προσδιορίζονται τα δικαιολογητικά που πρέπει να καταθέτει ο αιτών στη Γραμματεία του Δικαστηρίου για την επικαιροποίηση των στοιχείων της εκκρεμούς αίτησής του και εφόσον μέχρι τότε δεν έχει λάβει χώρα συζήτηση αυτής. Τα δικαιολογητικά που απαιτείται να προσκομισθούν είναι τα ακόλουθα: α) αντίγραφο του Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας β) πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης γ) δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1) του έτους 2015 δ) εκκαθαριστικό σημείωμα δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του έτους 2015 ε) τελευταία δήλωση στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9) στ) τυχόν καταστάσεις μισθοδοσίας ή εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συντάξεων ή βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ για το έτος 2015 ζ) βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών με ημερομηνία έκδοσης μεταγενέστερη της έναρξης ισχύος του Ν. 4336/2015 η) υπεύθυνη δήλωση για την πληρότητα και ορθότητα καταστάσεων περιουσίας και μεταβιβάσεων θ) λοιπά έγγραφα κατά την κρίση του οφειλέτη. Σε περίπτωση έγγαμου αιτούντος, τα παραπάνω έγγραφα προσκομίζονται και για τον/την σύζυγο, όπως επίσης και σε περίπτωση ανήλικων τέκνων με περιουσία. Τα παραπάνω δικαιολογητικά έγγραφα πρέπει να προστεθούν στους εκκρεμείς φακέλους αποκλειστικά μέχρι την 14/02/2016. Η υπαίτια παράλειψη του οφειλέτη να ενημερώσει τα ανωτέρω στοιχεία του φακέλου συνεπάγεται απόρριψη της αίτησής του.