Έννοια της απέλασης αλλοδαπών Απέλαση (deportation)αλλοδαπών είναι η με πράξη της δικαστικής (μέτρο ασφάλειας, επιβαλλόμενο με απόφαση ποινικού δικαστηρίου κατά τα άρθρ. 74 και 99 παρ.2 ΠΚ) ή διοικητικήςαρχής επιταγή προκειμένου αλλοδαπός να εγκαταλείψει τη χώρα. Ειδικότερα, απέλαση είναι η « η βίαιη απομάκρυνση αλλοδαπού από το έδαφος όπου είχε τη διαμονή». Εφαρμόζεται σε ανεπιθύμητους αλλοδαπούς και θεμελιώνεται σε γεγονότα που άπτονται της δημόσιας τάξης και ασφάλειας ή της δημόσιας υγείας ενός κράτους (πρβλ. άρθρ. 7 και 49 του ν.2910/2001 για τους αλλοδαπούς). Δικαστική απέλαση αλλοδαπών Η δικαστική απέλαση ρυθμίζεται από τον Ποινικό Κώδικα .Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 74 παρ. 1 του ΠοινικούΚώδικα, όπως ισχύει σήμερα μετά και το ν. 3090/ 2002, «το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την απέλαση αλλοδαπού πουκαταδικάστηκε σε κάθειρξη ή φυλάκιση με την επιφύλαξη των σχετικών διατάξεων που περιλαμβάνονται σε Διεθνείς Συμβάσεις που έχουν κυρωθεί από τη χώρα. Αν ο αλλοδαπός κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης ήταν ανήλικος, για την απέλασή του λαμβάνεται υπόψη η τυχόν νόμιμη εγκατάσταση και παραμονή της οικογένειάς του στη χώρα ή στην περίπτωση που η οικογένειά του διαμένει στην αλλοδαπή, ο υφιστάμενος στη χώρα προορισμού σοβαρός κίνδυνος κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας ή της προσωπικής ή γενετήσιας ελευθερίας του. Όταν ο αλλοδαπός βρίσκεται νόμιμα στη χώρα , η απέλαση δεν μπορεί να διαταχθεί αν δεν του έχει επιβληθεί ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών.Η απέλαση εκτελείται αμέσως μετά την έκτιση της ποινής ή την απόλυση από τις φυλακές. Το ίδιο ισχύει και όταν η απέλαση επιβλήθηκε από το δικαστήριο ως παρεπόμενη ποινή». Σύμφωνα δε με την Τρίτη παράγραφο εδ. α’ κ β’ του ίδιου άρθρου «οι αλλοδαποί που απελάθηκαν με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επιστρέφουν στη χώρα με απόφαση του Υπ. Δικαιοσύνης αφού περάσει μια τριετία από την απέλαση και για ορισμένο χρονικό διάστημα το οποίο δύναται να παρατείνεται. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης δε δεσμεύεται από το χρονικό περιορισμό του προηγούμενου εδαφίου σε περίπτωση αλλοδαπού, ο οποίος έχει τελέσει γάμο με έλληνα υπήκοο, για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί ο γάμος, καθώς και σε περίπτωση παλιννοστούντος ελληνικής καταγωγής». Το δικαστήριο, όταν καταδικάζει αλλοδαπό, δεν είναι υποχρεωμένο να επιβάλει την απέλαση ως παρεπόμενη ποινή, αλλά έχει διακριτική ευχέρεια. Γίνεται όμως δεκτό ότι το δικαστήριο αποφασίζει να διατάξει τελικά την απέλαση του αλλοδαπού αν πιθανολογεί ότι αυτός κατά τον αμέσως μετά το στάδιο εκτέλεσης της ποινής χρόνο θα είναι επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια. Όταν όμως ορίζεται από τις κείμενες διατάξεις ,το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να διατάξει την απέλαση , λ.χ. στο νόμο περί ναρκωτικών όπου και ορίζεται ότι για τους αλλοδαπούς ,οι οποίοι καταδικάζονται για παραβίαση του νόμου αυτού σε ποινή κάθειρξης ,το δικαστήριο διατάσσει την ισόβια απέλασή τους από τη χώρα, εκτός αν συντρέχουν σπουδαίοι λόγοι ,ιδίως οικογενειακοί που δικαιολογούν την παραμονή τους στην Ελλάδα. Αν διαταχθεί η ισόβια απέλασή του δε θα μπορεί να επιτρέψει στην Ελλάδα ,παρά μόνο μετά από ειδική απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης και αφού περάσει τριετία . Το να διαταχθεί η απέλαση δεν αποκλείεται εκ του ότι επιπλέον της επιβολής της ποινής της φυλάκισης διατάσσεται η μετατροπή της ποινής αυτής σε χρηματική ,ή διατάσσεται αναστολή εκτέλεσης της ποινής . Άρθρο 17 παρ.2 ν.1729/1987 ,όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 παρ. 9 εδ.β’ του ν.3189/2003. Επίσης ,το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την απέλαση του αλλοδαπού σε αντικατάσταση των ασφαλιστικών μέτρων του εγκλεισμού σε ειδικό θεραπευτικό κατάστημα ή της παραμονής του σε επανορθωτικό κατάστημα εργασίας ή της φύλαξής του σε δημόσιο θεραπευτικό κατάστημα. Η εν λόγω αντικατάσταση δεν είναι υποχρεωτική αλλά δυνητική για το δικαστήριο .Γίνεται δεκτό ότι το τελευταίο οδηγείται στο να διατάξει αυτή την αντικατάσταση αν πιθανολογεί ότι ο αλλοδαπός κατά τον αμέσως μετά το στάδιο της εκτέλεσης της τυχόν διατασσόμενης απέλασης χρόνο θα είναι επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια εκεί όπου θα διαμένει. Το δικαστήριο που επιβάλλει φυλάκιση μπορεί ,υπό ορισμένες προϋποθέσεις ,να αναστείλει την εκτέλεση αυτής της ποινής επί ορισμένο χρόνο (διάστημα δοκιμασίας) ,οπότε στην περίπτωση που αυτό το διάστημα περάσει επιτυχώς για τον κατηγορούμενο ,η εν λόγω ποινή και κάθε τυχόν επιβληθείσα ποινή θεωρείται σα να μην έχει επιβληθεί. Όμως αυτό το πλάσμα δικαίου δεν καταλαμβάνει και το τυχόν έχον επιβληθέν μέτρο ασφαλείας ,όπως είναι η τυχόν διαταχθείσα απέλαση ,με συνέπεια η απέλαση αυτή να εκτελείται αμέσως μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος της δοκιμασίας Το άρθρ. 99 παρ.3 ΠΚ ορίζει ότι «οι αλλοδαποί που απελάθηκαν με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα με απόφαση του Υπουργού δικαιοσύνης αφού περάσει τριετία από την απέλαση και για ορισμένο χρονικό διάστημα , το οποίο δύναται να παρατείνεται.»Η απέλαση αλλοδαπού που αποφασίστηκε από το δικαστήριο εκτελείται με απόφαση του αρμόδιου εισαγγελέα μετά από παραγγελία αυτού προς την αρμόδια αστυνομική αρχή. Με το άρθρο 187Β ΠΚ δίνεται η δυνατότητα στον αρμόδιο εισαγγελέα πλημμελειοδικών μετά από έγκριση του εισαγγελέα εφετών να αναστέλλει την απέλαση αλλοδαπών που βρίσκονται παράνομα στη χώρα όταν αυτοί καταγγέλλουν αξιόποινες πράξεις που τελέσθηκαν από την εγκληματική οργάνωση του 187 ΠΚ, μέχρις ότου εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση για τις πράξεις που καταγγέλθηκαν. Μάλιστα , για όσο διάστημα διαρκεί η αναστολή της απέλασης χορηγείται στους αλλοδαπούς αυτούς άδεια παραμονής κατά παρέκκλιση από την ισχύουσα νομοθεσία περί αλλοδαπών. Η παραπάνω ρύθμιση έγινε προκειμένου να ενθαρρυνθεί η καταγγελία μορφών του οργανωμένου εγκλήματος. Αναστολή της δικαστικώς διαταχθείσας απέλασης προβλέπεται επίσης και από το άρθρο 12 παρ 2 του ν. 3046/2002 στους αλλοδαπούς οι οποίοι βρίσκονται παράνομα στη χώρα και έπεσαν θύματα της εμπορίας ανθρώπων ,εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής κ.ά., μέχρις ότου εκδοθεί η αμετάκλητη δικαστική απόφαση στην ποινική δίκη κατά του υπαιτίου .Ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών με έγκριση του εισαγγελέα Εφετών δύναται στις παραπάνω περιπτώσεις να αναστείλει την εκτέλεση της απέλασης των αλλοδαπών θυμάτων των εγκληματικών αυτών πράξεων.
